«Οι άνθρωποι είναι εκτεθειμένοι στο κρύο, τη βροχή, ζουν μέσα στις λάσπες, χωρίς ζεστό νερό για ένα μπάνιο, με τουαλέτες διαλυμένες, με σωληνώσεις σπασμένες και τα λύματα να τρέχουν δίπλα στις σκηνές»

Βροχές, λάσπες, το νερό να μπαίνει στη σκηνή και να βρέχει ρούχα και κουβέρτες, τουαλέτες διαλυμένες και οικογένειες σε καλοκαιρινές σκηνές, χωρίς θέρμανση, να περιμένουν τις επόμενες βροχές και το κρύο του χειμώνα μέσα στο δάσος στη Σάμο έξω από το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) -όπως μετονομάστηκαν τα hot spots. Αυτή την κατάσταση περιγράφουν μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων στην «Αυγή» της Κυριακής στα υπερπληθή πια ΚΥΤ των νησιών του Αιγαίου, όπου ζουν εγκλωβισμένοι χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, βάσει της συμφωνίας Ε.Ε. - Τουρκίας σε συνδυασμό με την αύξηση των αφίξεων κατά τους τελευταίους μήνες.

Η αλήθεια των αριθμών

Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία του Συντονιστικού, στις 23 Νοεμβρίου στη Μόρια (χωρίς να υπολογίζονται οι 135 υπό κράτηση) βρίσκονταν 6.604 πρόσφυγες όταν η χωρητικότητα του χώρου είναι μόλις 2.330 θέσεις. Συνολικά όμως στο νησί βρίσκονταν 8.525 πρόσφυγες, με τους υπόλοιπους 1.921 πρόσφυγες να διαμένουν σε άλλες δομές ή διαμερίσματα. Στη Χίο, στο ΚΥΤ βρίσκονταν 2.285, όταν η χωρητικότητα του χώρου είναι μόλις 894 θέσεις, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία. Ομοίως στο ΚΥΤ Σάμου βρίσκονταν 2.100 σε χώρο χωρητικότητας 700 θέσεων. Η Λέρος είναι το μόνο νησί που δεν έχει υπερβεί τη χωρητικότητα, με 837 πρόσφυγες σε χώρο 880 θέσεων, ενώ στο ΚΥΤ της Κω βρίσκονταν 823 σε χώρο χωρητικότητας 700 θέσεων. Συνολικά στα νησιά του Αιγαίου βρίσκονται 15.499 πρόσφυγες και μετανάστες.

Πώς να θερμάνεις τις σκηνές;

«Περίπου 3.000 άνθρωποι βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε καλοκαιρινές σκηνές στη Μόρια. Στη Σάμο έχουμε 300 σκηνές μέσα και έξω από τη δομή, στη Χίο γύρω από την ΒΙΑΛ. Οι άνθρωποι είναι εκτεθειμένοι στο κρύο, τη βροχή, ζουν μέσα στις λάσπες, χωρίς ζεστό νερό για ένα μπάνιο, με τουαλέτες διαλυμένες, με σωληνώσεις σπασμένες και τα λύματα να τρέχουν δίπλα στις σκηνές. Ο χειμώνας βοηθά να μην εκδηλωθούν επιδημίες, ενώ ανησυχούμε για τα παιδιά ειδικά που είναι εκτεθειμένα στο κρύο και την υγρασία. Υπάρχει ακόμα και ζήτημα σταθερής παροχής αγαθών όπως το kit προσωπικής υγιεινής», αναφέρει στην «Αυγή» της Κυριακής εργαζόμενος σε ΜΚΟ, ενώ σημειώνει ότι γίνονται προσπάθειες στη Σάμο για αύξηση της θέρμανσης, «όμως τι μπορεί να γίνει στις καλοκαιρινές σκηνές;» Πηγές της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες σημείωναν πριν από μία εβδομάδα στην «Αυγή» της Κυριακής ότι είναι λίγα τα πράγματα που μπορούν να γίνουν πια, «κάποια πλαστικά καλύμματα στις καλοκαιρινές σκηνές, κάποια ρούχα και κουβέρτες που στέλνουμε και περιμένουμε το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής να τα μοιράσει», υποδεικνύοντας για άλλη μια φορά την ανάγκη μεταφορών στην ενδοχώρα ως μόνη λύση πια.

Σχετικά με την πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες εργαζόμενος σε ΜΚΟ σημειώνει ότι, παρά την ενίσχυση των υπηρεσιών από το ΚΕΕΛΠΝΟ, η αύξηση των αφίξεων (πρώτο screening και η αξιολόγηση της ευαλωτότητας στους νεοαφιχθέντες) σε συνδυασμό με τα προβλήματα που έχει ο πληθυσμός των εγκλωβισμένων προσφύγων εξαιτίας των συνθηκών διαβίωσής τους (κρυολογήματα, ψυχικές διαταραχές) έχουν διαμορφώσει μια κατάσταση κατα την οποία οι υπηρεσίες υγείας έχουν να αντιμετωπίσουν τεράστιο όγκο δουλειάς και αναγκών.

«Οι τουαλέτες είναι σε πολύ άσχημη κατάσταση, νερό δεν υπάρχει αρκετό για να πλυθούν. Υπάρχουν κάποιες βρύσες που είδα, όπου έβαζαν μια μπουγάδα. Δεν υπάρχουν αρκετά προϊόντα υγιεινής, ακόμα λιγότερο για τις γυναίκες. Είδα παιδιά με εξανθήματα στα χέρια, ανθρώπους που έχουν τσιμπηθεί από κάποια ζωύφια, γενικά είδαμε μια κατάσταση ανθρώπων που δεν είχαν πρόσβαση σε βασικά πράγματα για να περιποιηθούν τον εαυτό τους», σημειώνει μιλώντας στην «Αυγή» της Κυριακής και ο Γιώργος Κοσμόπουλος από τη Διεθνή Αμνηστία, που πραγματοποίησε αποστολή στη Μόρια τον περασμένο μήνα. «Δυστυχώς η κατάσταση δεν έχει αλλάξει από τον Οκτώβριο» τονίζει, «οι έγκυοι γυναίκες που είχα δει στις σκηνές σχεδόν στο χώμα, σε μια απλή σκηνή κατασκήνωσης, πραγματικά σε δύσκολη κατάσταση ή να μένουν σε αυτές τις μεγάλες σκηνές, σε αυτοσχέδια δωμάτια με μια απλή κουβέρτα, είναι ακόμα εκεί, εκτός από μια που γέννησε και πήγε στο ΠΙΚΠΑ με το νεογέννητο παιδί της».

Ο τρόμος των γυναικών

«Σε αυτό το σημείο να σταθούμε στο θέμα της ασφάλειας των γυναικών, είναι κρίσιμο. Είναι πραγματικά τρομοκρατημένες, ακόμα και αυτές που συνοδεύονται από κάποιον άνδρα, πόσο μάλλον αυτές που ταξιδεύουν μόνες τους με τα παιδιά τους. Για παράδειγμα, μας είπαν 'στις 9 το βράδυ μαζεύουμε τους άνδρες μας, πηγαίνουμε στην τουαλέτα και από εκεί και πέρα μένουμε στη σκηνή μας' ή στον χώρο που διαμένουν γιατί πραγματικά φοβούνται να βγουν έξω. Υπάρχουν διαμάχες, φασαρίες και πολλές περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης. Και φανταστείτε ότι μιλάμε για κόσμο που έχει φύγει από τον τρόμο τον ίδιο. Οι ίδιες οι αρχές στη Μόρια μας είπαν ότι, σύμφωνα με τα δικά τους στοιχεία, 52% των ανθρώπων αυτή τη στιγμή στη Μόρια είναι ευάλωτοι» τονίζει ο Γ. Κοσμόπουλος.

Εργαζόμενοι σε ΜΚΟ κάνουν λόγο, με τη σειρά τους, για «εικόνα εγκατάλειψης» στα ΚΥΤ, «παρά τις προσπάθειες των διοικητών», με προβλήματα και στο μάζεμα των σκουπιδιών εντός του ΚΥΤ, αλλά και για «αύξηση σοβαρών περιπτώσεων προβλημάτων ψυχικής υγείας», όπως τάσεις αυτοκτονίας ή αυτοτραυματισμούς.

«Θεωρώ ότι οι συνθήκες είναι πολύ άσχημες, σε βαθμό που θέτουν σε κίνδυνο και την ψυχική και τη σωματική ακεραιότητα και υγεία των προσφύγων. Δηλαδή οι συνθήκες αυτή τη στιγμή όπως είναι στη Μόρια είναι επιπλέον κίνδυνος. Δεν μιλάμε για προστασία, οι άνθρωποι μπαίνουν σε κίνδυνο. Υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που παρακολουθούμε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εδώ πολλούς μήνες τώρα. Υπάρχουν άνθρωποι που όταν ήλθαν είχαν ελπίδες, είχαν πνευματική διαύγεια, κι όλο αυτό σιγά σιγά αντικαθίσταται από απογοήτευση, αυτοτραυματισμούς. Μιλάς με έναν άνθρωπο και μετά από κάποιες ημέρες χάνεις την επαφή μαζί του γιατί μαθαίνεις ότι αυτοτραυματίστηκε ή ότι είναι σε κάποιο γιατρό για θεραπεία» επισημαίνει ο Γ. Κοσμόπουλος.

Τέλος, ο Γ. Κοσμόπουλος επισημαίνει σχετικά με τη σύνθεση του πληθυσμού της Μόριας ότι «από την αρχή του χρόνου έως και τον Οκτώβριο έχουμε 8.500 αφίξεις στη Λέσβο και μάλιστα το διάστημα 4 με 17 Οκτωβρίου το 39% είναι παιδιά, το 24% γυναίκες. Εκ των οποίων 46% Σύροι, 27% Αφγανοί, 11% Ιρακινοί, άνθρωποι που έχουν προσφυγικό προφίλ. Το τονίζω γιατί υπάρχει και μια παραφιλολογία, που γίνεται με άλλους σκοπούς πιστεύω -για τη συμπίεση εναντίον των δικαιωμάτων τους-, ότι δεν είναι πρόσφυγες, είναι οικονομικοί μετανάστες. Μιλάμε για μεγάλα ποσοστά, που βλέπαμε το 2015, όταν είχαμε πολύ μεγάλες αφίξεις Σύρων. Το τελευταίο διάστημα έχουμε πολύ περισσότερες οικογένειες με μικρά παιδιά, γυναίκες μόνες». Πηγή: Η Αυγή.gr