Σε συναγερμό βρίσκεται η κυβέρνηση ώστε να απενεργοποιήσει υγειονομικές «βόμβες» στην πιο κρίσιμη περίοδο της πανδημίας. Μία από αυτές, και δικαιολογημένα είναι, εξαιτίας του συνωστισμού και των κακών συνθηκών υγιεινής, οι Δομές Φιλοξενίας Μεταναστών. Ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο το αρμόδιο Υπουργείο σε απόλυτο συντονισμό με το Μαξίμου και τον ίδιο τον Πρωθυπουργό έχει εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο προστασίας των δομών φιλοξενιάς από τον κορωνοϊό. Ήδη από τα τέλη Φεβρουαρίου, θωρακίστηκαν τα σύνορα και έγινε αναστολή της υποβολής αιτήσεων ασύλου. Εφαρμόστηκε προσεκτικός διαχωρισμός των νέων αφίξεων, ώστε να μην έρθουν σε επαφή με τον διαμένοντα πληθυσμό των Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης. Αφίξεις που μεταφέρθηκαν σε νέες κλειστές δομές στις Σέρρες και τη Μαλακάσα. Παράλληλα, επιβλήθηκαν αυστηροί περιορισμοί κυκλοφορίας. Εγκαταστάθηκαν επαρκώς εξοπλισμένοι υγειονομικοί σταθμοί περιμετρικά των ΚΥΤ.

Ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης που παραχωρεί συνέντευξη, σήμερα, δεν πρόλαβε να καθίσει στην καρέκλα του και ήδη μετράει τέσσερις πολύ σοβαρές κρίσεις:

Κρίση 1: Την έκρηξη αφίξεων μεταναστών/προσφύγων του Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου

Κρίση 2: Στη συνέχεια τις αντιδράσεις και τα επεισόδια στα νησιά για κλειστές ελεγχόμενες δομές

Κρίση 3: Τα επεισόδια στον Έβρο και την ασύμμετρη απειλή της Τουρκίας με «όπλο» τους μετανάστες

Κρίση 4: Το ξέσπασμα της πανδημίας και την απειλή του κορωνοϊού

Την καθιέρωση καραντίνας 14 ημέρων «για τις νέες αφίξεις», τονίζει ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης σε συνέντευξή του, προκειμένου, σε συνδυασμό με το ότι «οι δομές τελούν υπό υγειονομικό αποκλεισμό» να καθησυχαστεί η κοινή γνώμη που «δικαιολογημένα ανησυχεί» καθώς στη χώρα μας διαμένουν σήμερα 100.000 σε δομές φιλοξενίας ή σε διαμερίσματα του προγράμματος ΕΣΤΙΑ». Ωστόσο, όπως, αποκαλύπτει ο Υπουργός, η Τουρκία με «με πρόφαση τον κορωνοϊό, αρνήθηκε να δεχθεί ένα μεγάλο αριθμό μεταναστών».

Συμπληρώνει δε ότι, «στα νησιά, ευτυχώς, δεν έχουμε κανένα κρούσμα μέχρι στιγμής», ενώ «μέσα στο πρώτο τρίμηνο έχουμε πραγματοποιήσει 10.000 μεταφορές προσφύγων και μεταναστών στην ηπειρωτική Ελλάδα. Αριθμός που δεν υπερκάλυψε απλώς τις αφίξεις αυτής της περιόδου, αλλά και οδήγησε στη μείωση κατά 5,2% των διαμενόντων στα ΚΥΤ των νησιών». Και στέλνει μήνυμα στους τοπικούς άρχοντες των νησιών για τις κλειστές ελεγχόμενες δομές, «με τις νέες συνθήκες η τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση προχωρά στην όψιμη παραδοχή της ανάγκης δημιουργίας αυτών των κέντρων. Μια παραδοχή που σε ορισμένες περιοχές, όπως στην Κω, τη Λέρο και τη Σάμο, έχει οδηγήσει στην επιτάχυνση της μετατροπής των υφιστάμενων ανοιχτών δομών σε κλειστές. Από την άλλη, περιμένουμε να μεταφραστούν και σε ουσιαστικές προτάσεις από τους Δήμους της Χίου και της Λέσβου».

Ο κ. Μηταράκης κάνει λόγο, μεταξύ άλλων, ότι «στην Ελλάδα πήραμε μέτρα νωρίτερα και με αποφασιστικότητα και μέχρι στιγμής έχουμε περιορίσει τις επιπτώσεις. Ο κρατικός μηχανισμός έδειξε αντανακλαστικά σωτήριας ετοιμότητας, αλλά και υψηλού συμβολισμού. Μια αντίδραση που θα αφήσει ένα θετικό αποτύπωμα, στην οργάνωση του κράτους μας», ενώ τονίζει πως «η κυβέρνηση, από την πρώτη στιγμή, έχει υφάνει ένα στιβαρό δίχτυ κοινωνικής προστασίας, με τρόπο που δεν θέτει σε κίνδυνο την μακροχρόνια σταθερότητα της οικονομίας μας».

Επισημαίνει ακόμα σε σχέση με όσους επιχειρούν να πολιτικοποιήσουν τις επιπτώσεις της πανδημίας, ότι, «Είμαστε μέσα στην κρίση, δεν είναι ώρα για πολιτικές αντιπαραθέσεις. Θα στηρίξουμε την κοινωνία και την οικονομία και αυτό το δείξαμε από την πρώτη στιγμή. Με αποφασιστικότητα αλλά και με σύνεση».

- Η πρώτη αντίδραση της κυβέρνησης στην πανδημία κατά γενική ομολογία ήταν θετική. Ωστόσο, ακόμα είμαστε στην αρχή. Πιστεύετε ότι υπάρχουν οι αντοχές στον κρατικό μηχανισμό, στο δημόσιο σύστημα υγείας και στην κοινωνία για τη συνέχεια;

Η πανδημία σίγουρα θα πιέσει τις αντοχές και των συστημάτων υγείας αλλά και της οικονομίας και της κοινωνίας σε όλες τις χώρες. Το βλέπουμε ήδη. Στην Ελλάδα πήραμε μέτρα νωρίτερα και με αποφασιστικότητα και μέχρι στιγμής έχουμε περιορίσει τις επιπτώσεις. Ο κρατικός μηχανισμός έδειξε αντανακλαστικά σωτήριας ετοιμότητας, αλλά και υψηλού συμβολισμού. Μια αντίδραση που θα αφήσει ένα θετικό αποτύπωμα, στην οργάνωση του κράτους μας.

Παράλληλα, η Κυβέρνηση μας έχει προχωρήσει σε σημαντικές ενέσεις στην οικονομία, αλλά και την τσέπη των Ελλήνων πολιτών που συμμορφώνονται ευλαβικά με τα μέτρα και μένουν σπίτι. Αυτήν την εικόνα των πολλών που έχουν συνειδητοποιήσει ότι το διακύβευμα είναι η ζωή, δεν μπορεί και δε θα επιτρέψουμε να καταστραφεί από μεμονωμένες περιπτώσεις ανυπακοής.

- Έχει ξεκινήσει μια συζήτηση για τις οικονομικές αλλά και πολιτικές επιπτώσεις του κορωνοϊού. Ο αρχηγός της αξιωματικής Αντιπολίτευσης υποστήριξε ότι σκότωσε τον νεοφιλελευθερισμό. Υπάρχουν και οι φωνές που υποστηρίζουν και ζητάνε κεϋνσιανες πολιτικές απέναντι στην πλήρη υποταγή στις αγορές και στην οικονομία των αριθμών. Ποια είναι η γνώμη σας;

Είμαστε μέσα στην κρίση, δεν είναι ώρα για πολιτικές αντιπαραθέσεις. Θα στηρίξουμε την κοινωνία και την οικονομία και αυτό το δείξαμε από την πρώτη στιγμή. Με αποφασιστικότητα αλλά και με σύνεση.

- Η Ελλάδα μπορεί να σηκώσει μόνη της τα βάρη της κρίσης του κορωνοϊού και τις επιπτώσεις στην οικονομία; Φοβάστε μια νέα κρίση χρέους που θα οδηγούσε σε νέο μνημόνιο;

Η Ελλάδα δεν είναι μόνη της. Ανήκει στην ευρωπαϊκή οικογένεια που ήδη έχει διανείμει σημαντικούς πόρους προς τα κράτη-μέλη. Και οι θεσμοί της έχουν συνδράμει ενεργά στην αντιμετώπιση της κρίσης δημόσιας υγείας. Εργαστήκαμε με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων σε ένα συνολικό πακέτο τόνωσης για τις συνέπειες της μεταναστευτικής κρίσης και του κορωνοϊού. Πετύχαμε, ταυτόχρονα, αυξημένη ευελιξία στην απορρόφηση των κοινοτικών πόρων, με αποτέλεσμα να είμαστε σε θέση να κατευθύνουμε αυτά τα χρήματα στην πραγματική οικονομία, αλλά και να απομπλέξουμε έργα εθνικής εμβέλειας από τον κρατικό προϋπολογισμό. Η Κυβέρνηση, από την πρώτη στιγμή, έχει υφάνει ένα στιβαρό δίχτυ κοινωνικής προστασίας, με τρόπο που δεν θέτει σε κίνδυνο την μακροχρόνια σταθερότητα της οικονομίας μας.

- Υπάρχει μεγάλη ανησυχία για τις δομές φιλοξενίας των προσφυγών άλλωστε η υγειονομική κρίση τις βρήκε σε αρκετά άσχημη κατάσταση. Τι μέτρα έχουν ληφθεί για τις δομές φιλοξενίας για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού;

Δικαιολογημένα υπάρχει ανησυχία. Στη χώρα μας διαμένουν σήμερα 100.000 σε δομές φιλοξενίας ή σε διαμερίσματα του προγράμματος ΕΣΤΙΑ. Η Κυβέρνηση έχει εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο προστασίας των δομών φιλοξενίας από τον κορωνοϊό. Ήδη από τα τέλη Φεβρουαρίου, λάβαμε την απόφαση να θωρακίσουμε τα σύνορα και να αναστείλουμε την υποβολή αιτήσεων ασύλου. Εφαρμόσαμε στον προσεκτικό διαχωρισμό των νέων αφίξεων, ώστε να μην έρθουν σε επαφή με τον διαμένοντα πληθυσμό των Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης. Αφίξεις που μεταφέρθηκαν σε νέες κλειστές δομές στις Σέρρες και τη Μαλακάσα. Παράλληλα, επιβλήθηκαν αυστηροί περιορισμού κυκλοφορίας. Εγκαταστήσαμε επαρκώς εξοπλισμένους υγειονομικούς σταθμούς περιμετρικά των ΚΥΤ. Δώσαμε έμφαση στην ενημέρωση των διαμενόντων για τα μέτρα προφύλαξης. Τέλος, προχωράμε σε παρεμβάσεις στο εσωτερικό τους, όπως η τοποθέτηση ΑΤΜ και η λειτουργία πρατηρίων τροφοδοσίας ειδών πρώτης ανάγκης.
Όπου παρουσιάστηκαν κρούσματα, όπως στη Ριτσώνα και στην παλιά δομή της Μαλακάσας, προχωρήσαμε άμεσα στον υγειονομικό αποκλεισμό των δομών για 14 ημέρες και απομονώσαμε τα θετικά κρούσματα. Στην προστασία της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας δεν κάνουμε εκπτώσεις.

- Στη Ριτσώνα και στη Μαλακάσα, ποια είναι η κατάσταση;

Έχουμε 23 κρούσματα κορωνοϊού στην Ριτσώνα και μέχρι στιγμής ένα στη Μαλακάσα, τα οποία και έχουν τοποθετηθεί σε ειδικούς χώρους απομόνωσης. Οι δομές τελούν υπό υγειονομικό αποκλεισμό. Φροντίζουμε, ώστε ο ιός να μη μεταδοθεί μέσα και έξω από τις δομές αλλά και να περιοριστεί εντός. H Ελληνική Αστυνομία επιβλέπει την ορθή εφαρμογή της καραντίνας και για τις ελάχιστες περιπτώσεις που αποπειρώνται να την “σπάσουν”, θα ακολουθηθεί η ποινική διαδικασία. Δίνουμε μια διαρκή μάχη για την προστασία της υγείας και των διαμενόντων και της τοπικής κοινωνίας.

- Ποια είναι η εικόνα αυτή τη στιγμή στις υπόλοιπες δομές;

Στα νησιά, ευτυχώς, δεν έχουμε κανένα κρούσμα μέχρι στιγμής κρούσμα αλλά φυσικά υπάρχει καθημερινά ο κίνδυνος να εμφανιστεί. Οποιοδήποτε ύποπτο κρούσμα υπάρχει, ελέγχεται. Μέχρι στιγμής είναι όλα αρνητικά. Αν προκύψει κρούσμα, θα ενεργοποιηθεί σχέδιο έκτακτης ανάγκης, όπως και σε άλλες περιπτώσεις. Η περιφρούρηση της δημόσιας υγείας μέσα και έξω από τις δομές φιλοξενίας απαιτεί αυξημένα αντανακλαστικά και διαρκή επαγρύπνηση.

- Πώς εξελίσσεται η αποσυμφόρηση των νησιών;

Η χώρα μας, από τον Ιούλιο του 2019 έως σήμερα, δέχθηκε σημαντικά αυξημένες μεταναστευτικές ροές. Είδαμε αύξηση 86% από Ιούλιο μέχρι και Φεβρουάριο. Μέσα στο πρώτο τρίμηνο έχουμε πραγματοποιήσει 10.000 μεταφορές προσφύγων και μεταναστών στην ηπειρωτική Ελλάδα. Αριθμός που δεν υπερκάλυψε απλώς τις αφίξεις αυτής της περιόδου, αλλά και οδήγησε στη μείωση κατά 5,2% των διαμενόντων στα ΚΥΤ των νησιών. Παράλληλα, ψηφίσαμε και εφαρμόζουμε, πλέον, την πολιτική εξόδου από τις δομές όσων έχουν λάβει θετική απόφαση στο αίτημα ασύλου τους εντός 30 ημερών. Προχωράμε στην αποσυμφόρηση των νησιών με τρόπο που, προστατεύει τα νησιά και την χώρα και παράλληλα δεν αναπτερώνει το ηθικό των δικτύων λαθροδιακινητών για νέα πίεση ροών.

- Ποια είναι η εικόνα των ροών από την Τουρκία; Γίνονται επιστροφές;

Η Κοινή Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας δεν εφαρμόζεται στην πράξη, με τις ευθύνες της γείτονος χώρας να είναι τεράστιες. Πρόσφατα, με πρόφαση τον κορωνοϊό, αρνήθηκε να δεχθεί ένα μεγάλο αριθμό μεταναστών. Αναγκαία κρίνεται, πλέον, η αναθεώρηση της εν λόγω συμφωνίας, αλλά και των ευρωπαϊκών εχεγγύων που θα δεσμεύουν τη Τουρκία για την υλοποίηση της. Για αυτό το θέμα, η χώρα μας έχει διατυπώσει ξεκάθαρα τη θέση της. Στόχος η επίτευξη μιας συμφωνίας που θα μειώσει καθοριστικά τις ροές, θα αναβαθμίσει το ρόλο της Frontex και θα απελευθερώσει τις επιστροφές αιτούντων ασύλου που δε βρίσκονται στα νησιά, καθώς και όσων εισήλθαν από τα χερσαία σύνορα και οι αιτήσεις τους απορρίφθηκαν. Η συμφωνία επί ΣΥΡΙΖΑ ευθύνεται για την συμφόρηση των νησιών.

- Πριν τον κορωνοϊό, η κυβέρνηση βρέθηκε απέναντι σε σφοδρές αντιδράσεις για την απόφαση της να κατασκευάσει ελεγχόμενα κέντρα φιλοξενίας. Υπάρχουν ακόμα; Προχωράει η κατασκευή τους ή έχει αλλάξει ο σχεδιασμός;

Οι κλειστές ελεγχόμενες δομές αποτελούσαν τη συντεταγμένη απάντηση της ελληνικής πολιτείας απέναντι σε δύο κρίσεις που είχαμε διαβλέψει. Της ασύμμετρης απειλής στα σύνορα της χώρας και της κρίσης δημόσιας υγείας. Με τις νέες συνθήκες η τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση προχωρά στην όψιμη παραδοχή της ανάγκης δημιουργίας αυτών των κέντρων. Μια παραδοχή που σε ορισμένες περιοχές, όπως στην Κω, τη Λέρο και τη Σάμο, έχει οδηγήσει στην επιτάχυνση της μετατροπής των υφιστάμενων ανοιχτών δομών σε κλειστές. Από την άλλη, περιμένουμε να μεταφραστούν και σε ουσιαστικές προτάσεις από τους Δήμους της Χίου και της Λέσβου.

- Στον Έβρο η Τουρκία δεν δίστασε να εργαλειοποιήσει τους πρόσφυγες. Υπάρχει η ανησυχία ότι ο Ερντογάν μπορεί να χρησιμοποιήσει τον κορωνοϊό ως «βιολογικό» όπλο εναντίων της Ελλάδας, στέλνοντας νοσούντες στα ελληνικά νησιά. Υπάρχει σχέδιο αντιμετώπισης; Μπαίνουν σε καραντίνα όσοι πρόσφυγες/μετανάστες έρχονται από την Τουρκία;

Παραμένουμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό ετοιμότητας στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της χώρας. Όποιο και αν είναι το σενάριο, πρωταγωνιστής στην αποτροπή του θα είναι η χώρα μας. Για τις νέες αφίξεις, ισχύει ότι και για τους Έλληνες πολίτες που επαναπατρίζονται. Ιατρικός, δηλαδή, έλεγχος και απομόνωση για 14 ημέρες σε προσωρινές δομές.