Γιατί η μεγάλη διαδρομή κάνναβης της Ευρώπης είναι τόσο δύσκολο να κλείσει
«Τώρα βρισκόμαστε στα μονοπάτια τους», λέει ένας από τους τρεις Έλληνες αξιωματικούς της Δίωξης Ναρκωτικών περπατώντας, με τα πυροβόλα όπλα έτοιμα και γεμάτα και τα αλεξίσφαιρα γιλέκα τους.
Σε μικρή απόσταση βρίσκωνται τα βραχώδη σύνορα με την Αλβανία. Αυτή είναι η μεγαλύτερη χερσαία διαδρομή για την εμπορία κάνναβης στην Ευρώπη.
Το Ελληνικό συνοριακό χωριό Χαραυγή Ιωαννίνων είναι κοντά, αλλά δεν υπάρχει συρματόπλεγμα ή άλλο εμπόδιο για να σηματοδοτήσει τα σύνορα.
"Η κάνναβη διακινείται με τα πόδια από Αλβανούς που ζουν σε χωριά στην άλλη πλευρά των συνόρων", λέει ο Έλληνας αξιωματικός Λάμπρος Τσουμάνης, ο οποίος περνά μεγάλο μέρος του χρόνου περιπολίας σε αυτά τα βουνά. "Είναι ανθεκτικοί, σκληροί άνθρωποι και ξέρουν όλα τα περάσματα σαν τη παλάμη του χεριού τους. Μπορούν να επιβιώσουν για μέρες στο δάσος."
Η ελληνική αστυνομία κατάσχεσε 1,5 τόνους κάνναβης από τις αρχές του έτους. Τα προηγούμενα δύο χρόνια, κατέλαβαν σχεδόν εννέα τόνους.
Οι λαθρέμποροι, συνήθως οπλισμένοι με Kalashnikovs, φέρουν τσάντες γεμάτες με 40-50kg κάνναβης στην πλάτη τους.
Κρύβουν τα ναρκωτικά κοντά σε καθορισμένα σημεία - ένα μεγάλο δέντρο ή ένα σιντριβάνι - και οι τσάντες παραλαμβάνονται από μέλη ενός ελληνικού δικτύου. Ένα κιλό κάνναβης μπορεί να συγκεντρώσει πάνω από 1.000 ευρώ χονδρικής στην Αλβανία, αλλά οι βαρόνοι ναρκωτικών στην Ιταλία ή την Ελλάδα θα πληρώσουν διπλάσιο.
Η αστυνομία πραγματοποιεί τακτικές επιδρομές και στις δύο πλευρές των συνόρων, αλλά το λαθρεμπόριο συνεχίζεται.
Όλα αυτά επρόκειτο να αλλάξουν το καλοκαίρι του 2014, όταν οι αλβανικές ειδικές δυνάμεις ξεκίνησαν μια μεγάλη επιχείρηση στο χωριό Λαζαράτ, περίπου 30 χιλιόμετρα από τα ελληνικά σύνορα.
Η Αλβανία μάχεται τους καλλιεργητές κάνναβης
Ακολούθησαν αρκετές ημέρες μάχης. πυραυλοκίνητες χειροβομβίδες και βλήματα όλμων ρίχτηκαν στην αστυνομία, αλλά στο τέλος κατασχέθηκαν περισσότεροι από 10 τόνοι μαριχουάνας, χιλιάδες φυτά κάνναβης και όπλα.
Ωστόσο, μέχρι το 2016, η παραοικονομία κάνναβης της Αλβανίας είχε εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα, σύμφωνα με την Παγκόσμια Πρωτοβουλία κατά του Διακρατικού Οργανωμένου Εγκλήματος.
Τα Βαλκάνια βρίσκονται ήδη σε μια από τις πιο καθιερωμένες οδούς διακίνησης ναρκωτικών στον κόσμο.
Τώρα, η κάνναβη κέρδισε τους καλλιεργητές του χωριού, καθώς και τις ομάδες οργανωμένου εγκλήματος που την πουλούσαν σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε μια γενιά νεαρών Αλβανών, το παράνομο εμπόριο προσέφερε έναν τρόπο να κερδίσει χρήματα, όπως έκανε για τους δημόσιους υπαλλήλους, την αστυνομία και τους πολιτικούς, σύμφωνα με την Παγκόσμια Πρωτοβουλία.
Η ιστορία ενός παραγωγού
Ο Άρταν, 39 ετών, είναι ένας από τους νεαρούς παραγωγούς κάνναβης της Αλβανίας.
Καθισμένος σε ένα μπαρ στην παραθαλάσσια πόλη Vlore, εξηγεί πώς μπορείτε να κερδίσετε μια περιουσία, τουλάχιστον έως ότου πιαστείτε. "Μπορείτε να δωροδοκήσετε τον τοπικό αρχηγό της αστυνομίας ή τον Οργανισμό Επιβολής των Ναρκωτικών, αλλά αν κάποιος σας βγάλει έξω, τότε είναι κάθε άνθρωπος για τον εαυτό του", λέει.
Άρταν δεν είναι το πραγματικό του όνομα. Πέρασε δύο χρόνια στην Ιταλία, αλλά επέστρεψε για να διευθύνει την επιχείρηση από το σπίτι του. «Φέτος βρήκαμε ένα καλό κομμάτι γης στα βοσκοτόπια κοντά στην πόλη Tepelene, τρεις ώρες με τα πόδια στα βουνά», λέει. Ισχυρίζεται ότι έχει φυτέψει μόνο 50.000 φυτά κάνναβης φέτος, μεγάλο αριθμό ακόμη και από τα αλβανικά πρότυπα.
"Υπάρχουν τρεις βασικοί κανόνες - πρόσβαση στο νερό, μένοντας μακριά από την αστυνομία και αδιάκριτα μάτια και υπομονή."
Αντλεί νερό από μια πηγή 2 χιλιόμετρα μακριά και έχει τον πατέρα του να πάρει λιπάσματα, οπότε ο ίδιος δεν πιάστηκε στο CCTV (συστήματα παρακολούθησης)
Όταν η κάνναβη είναι έτοιμη προς πώληση, μεταφέρεται σε ένα χωριό κοντά στα σύνορα. Τότε οι λαθρέμποροι το παίρνουν "είτε με τα πόδια είτε με μουλάρια σε όλη την ελληνική επικράτεια"
Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα υποσχέθηκε ότι δεν θα υπάρξει αποχώρηση στον πόλεμο κατά των ναρκωτικών καθώς πιέζει για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αλλά λίγα πράματα άλλαξαν και οι παραγωγοί κάνναβης άρχισαν να αναζητούν νέες αγορές - όχι μόνο την Ελλάδα και την Ιταλία, αλλά και την Τουρκία, τη Γερμανία, τις Κάτω Χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η ετήσια έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για τα ναρκωτικά φέτος χαρακτήρισε την Αλβανία ως «βάση για διακρατικά δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος που εμπλέκονται στην εμπορία παράνομων ναρκωτικών σε όλη την Ευρώπη και πέραν αυτής».
Τώρα, ο Αλβανός ηγέτης προσπάθησε να μετατρέψει αυτό το παράνομο εμπόριο σε νόμιμο οικονομικό πλεονέκτημα. Τον Μάιο, ανακοίνωσε απότομα ότι η κυβέρνηση ασχολήθηκε με νομοσχέδιο για τη νομιμοποίηση της ιατρικής κάνναβης τον τελευταίο χρόνο και ότι η παράνομη καλλιέργεια ήταν υπό έλεγχο.
Η Αλβανία όχι μόνο πρέπει να αντιμετωπίσει το οργανωμένο έγκλημα και τη διαφθορά, αλλά πρέπει επίσης να πείσει την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι το κάνει.
Μέχρι στιγμής, τίποτα δεν έχει μπεί στη σειρά, δήλωσε ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος στο BBC. Και η εμπειρία των γειτόνων της Αλβανίας δείχνει ότι δεν θα υπάρξει γρήγορη επίλυση:
Η Ελλάδα έχει νομιμοποιήσει τόσο την κάνναβη όσο και την ιατρική κάνναβη, αλλά με μικρό οικονομικό αποτέλεσμα
Στη Βόρεια Μακεδονία η ιατρική παραγωγή κάνναβης είναι νόμιμη, αλλά τόνοι μπουμπούκια κάνναβης και λάδι κάνναβης βρίσκονται σε αποθήκη. Όσο παραμένει εκεί, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος που θα φτάσει στην παράνομη αγορά.
Η αλβανική αστυνομία άρχισε να χρησιμοποιεί drone για να βρει τις κύριες παράνομες φυτείες κάνναβης που έχουν ξεσπάσει. Όμως το πυκνό δάσος και στις δύο πλευρές των ελληνικών συνόρων καθιστά το έργο εντοπισμού των λαθρεμπόρων ακόμη πιο δύσκολο στη μεγαλύτερη διαδρομή κάνναβης της Ευρώπης.
ΠΗΓΗ bbc.com