Όπως αναφέρουν στη δήλωση, «έξι μήνες μετά την επίσημη έναρξη της διαπραγμάτευσης για το νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο και σε συνέχεια μιας σειράς κοινών εγγράφων θέσεων των χωρών μας, οι κύριες ανησυχίες μας παραμένουν» και υπογραμμίζουν ότι «συνεχίζουμε να διαπιστώνουμε σημαντικές ανισορροπίες στα προτεινόμενα νομοθετικά κείμενα τα οποία απέχουν κατά πολύ από το να διέπονται από την “αρχή της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής βαρών”, όπως διατυπώνεται στο άρθρο 80 της Σύμβασης Λειτουργίας της ΕΕ».
Οι πέντε χώρες επαναλαμβάνουν την έκκλησή τους «υπέρ μιας αναγκαίας πραγματικής ισορροπίας μεταξύ αλληλεγγύης και ευθύνης, καθώς στην παρούσα μορφή του το Σύμφωνο δεν παρέχει επαρκείς διαβεβαιώσεις στα κράτη μέλη της πρώτης γραμμής».
Στη διάσκεψη των MED5, που πραγματοποιείται στην Αθήνα με πρωτοβουλία του ελληνικού υπουργείου Μετανάστευσης, η Ιταλία, η Ισπανία, η Κύπρος, η Μάλτα και η Ελλάδα επαναδιατύπωσαν τις κοινές θέσεις τους, οι οποίες, σύμφωνα με την κοινή ανακοίνωση, αφορούν μεταξύ άλλων στην αύξηση της συνεργασίας με τις χώρες καταγωγής και διέλευσης (με ειδική μνεία στη διασφάλιση πλήρους εφαρμογής της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας του 2016), καθώς και στον αποφασιστικό έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ με την υποστήριξη της Frontex και με έμφαση «αντί των προτεινόμενων συνοριακών διαδικασιών, στη διαχείριση των συνόρων, μέσω της ενισχυμένης επιτήρησης και πρόληψης των παράνομων διελεύσεων».
Επίσης, διατυπώνουν την κοινή θέση τους ότι το Σύμφωνο «επικεντρώνεται κυρίως στην ευθύνη των κρατών μελών της πρώτης γραμμής που είναι ήδη εκτεθειμένα σε δυσανάλογες πιέσεις, ενώ ο μηχανισμός αλληλεγγύης παραμένει αβέβαιος όσον αφορά στην υιοθέτηση των εκτελεστικών πράξεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και εθελοντικός όσον αφορά στις μετεγκαταστάσεις». Οι πέντε χώρες χαιρετίζουν «την αναγνώριση της ιδιαιτερότητας των αποβιβάσεων μετά από επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης», ωστόσο ζητούν να υπάρξουν εγγυήσεις «ότι θα υπάρξει αποτελεσματική ευρωπαϊκή αλληλεγγύη έναντι όλων των μεταναστών και αιτούντων άσυλο», με τη θέσπιση «ενός αυτόματου και υποχρεωτικού μηχανισμού μετεγκατάστασης».
Οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου εκτιμούν ότι «η ήδη δυσμενής κατάσταση των κρατών μελών της πρώτης γραμμής θα επιδεινωθεί περαιτέρω λόγω του προτεινόμενου κανονισμού διαλογής και του υποχρεωτικού χαρακτήρα των προβλεπόμενων συνοριακών διαδικασιών ασύλου και επιστροφής» και ζητούν τη θέσπιση ενός κεντρικού ευρωπαϊκού μηχανισμού επιστροφών, ο οποίος θα συντονίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα υποστηρίζεται από ευρωπαϊκούς οργανισμούς όπως η Frontex. Στο πλαίσιο μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής επιστροφών, συνεχίζουν, «η πρόταση αναδοχής επιστροφών είναι καινοτόμος και μπορεί να είναι χρήσιμη», ωστόσο, ο μηχανισμός αυτός «είναι από μόνος του ανεπαρκής για την επίτευξη γρήγορων και αποτελεσματικών επιστροφών», γι’ αυτό και προτείνουν «μια συνολική απλοποιημένη διαδικασία».
Τέλος, ζητούν κάθε μία από τις προτάσεις της Επιτροπής να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης μαζί με τις άλλες, «προκειμένου να διασφαλιστεί η συνοχή μεταξύ τους, στο πνεύμα ότι “δεν συμφωνείται τίποτα μέχρι να συμφωνηθούν όλα”».
Στη διάσκεψη των MED5, που πραγματοποιείται στην Αθήνα με πρωτοβουλία του ελληνικού υπουργείου Μετανάστευσης, η Ιταλία, η Ισπανία, η Κύπρος, η Μάλτα και η Ελλάδα επαναδιατύπωσαν τις κοινές θέσεις τους, οι οποίες, σύμφωνα με την κοινή ανακοίνωση, αφορούν μεταξύ άλλων στην αύξηση της συνεργασίας με τις χώρες καταγωγής και διέλευσης (με ειδική μνεία στη διασφάλιση πλήρους εφαρμογής της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας του 2016), καθώς και στον αποφασιστικό έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ με την υποστήριξη της Frontex και με έμφαση «αντί των προτεινόμενων συνοριακών διαδικασιών, στη διαχείριση των συνόρων, μέσω της ενισχυμένης επιτήρησης και πρόληψης των παράνομων διελεύσεων».
Επίσης, διατυπώνουν την κοινή θέση τους ότι το Σύμφωνο «επικεντρώνεται κυρίως στην ευθύνη των κρατών μελών της πρώτης γραμμής που είναι ήδη εκτεθειμένα σε δυσανάλογες πιέσεις, ενώ ο μηχανισμός αλληλεγγύης παραμένει αβέβαιος όσον αφορά στην υιοθέτηση των εκτελεστικών πράξεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και εθελοντικός όσον αφορά στις μετεγκαταστάσεις». Οι πέντε χώρες χαιρετίζουν «την αναγνώριση της ιδιαιτερότητας των αποβιβάσεων μετά από επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης», ωστόσο ζητούν να υπάρξουν εγγυήσεις «ότι θα υπάρξει αποτελεσματική ευρωπαϊκή αλληλεγγύη έναντι όλων των μεταναστών και αιτούντων άσυλο», με τη θέσπιση «ενός αυτόματου και υποχρεωτικού μηχανισμού μετεγκατάστασης».
Οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου εκτιμούν ότι «η ήδη δυσμενής κατάσταση των κρατών μελών της πρώτης γραμμής θα επιδεινωθεί περαιτέρω λόγω του προτεινόμενου κανονισμού διαλογής και του υποχρεωτικού χαρακτήρα των προβλεπόμενων συνοριακών διαδικασιών ασύλου και επιστροφής» και ζητούν τη θέσπιση ενός κεντρικού ευρωπαϊκού μηχανισμού επιστροφών, ο οποίος θα συντονίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα υποστηρίζεται από ευρωπαϊκούς οργανισμούς όπως η Frontex. Στο πλαίσιο μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής επιστροφών, συνεχίζουν, «η πρόταση αναδοχής επιστροφών είναι καινοτόμος και μπορεί να είναι χρήσιμη», ωστόσο, ο μηχανισμός αυτός «είναι από μόνος του ανεπαρκής για την επίτευξη γρήγορων και αποτελεσματικών επιστροφών», γι’ αυτό και προτείνουν «μια συνολική απλοποιημένη διαδικασία».
Τέλος, ζητούν κάθε μία από τις προτάσεις της Επιτροπής να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης μαζί με τις άλλες, «προκειμένου να διασφαλιστεί η συνοχή μεταξύ τους, στο πνεύμα ότι “δεν συμφωνείται τίποτα μέχρι να συμφωνηθούν όλα”».
Πηγή kathimerini.gr