Αποστολή Κώστας Καντούρης
Σε υψόμετρο που υπερβαίνει τα 1.060 μέτρα, μία «ανάσα» από τη γραμμή των ελληνοαλβανικών συνόρων, σε ένα δάσος από βελανιδιές, πρόσφυγες, στην πλειοψηφία τους Σύροι, περιμένουν να κάνουν μία δρασκελιά στο όνειρο. Έχουν δημιουργήσει έναν άτυπο καταυλισμό, κάτω από τη σκιά των βελανιδιών και μέσα σε ένα κατεστραμμένο στρατιωτικό φυλάκιο που εδώ και χρόνια έχει εγκαταλειφτεί. Η αστυνομία πραγματοποιεί διαρκώς επιχειρήσεις απομάκρυνσής τους, όμως εκείνοι επιμένουν, προσπαθώντας να περάσουν στην Αλβανία και από εκεί να συνεχίσουν το ταξίδι τους για την υπόλοιπη Ευρώπη.
«Έχω μόλις επτά ημέρες στην Ελλάδα. Πλήρωσα μέχρι τώρα 2.800 ευρώ. Περιμένω να βρω την ευκαιρία και να περάσω τα σύνορα. Από την Αλβανία θα πάω στο Κόσσοβο, στη Βοσνία και μετά θα φτάσω στην Ευρώπη». Ο 30χρονος Παλαιστίνιος που γεννήθηκε και ζούσε στη Συρία, έφυγε από μία από τις πλέον αιματοβαμμένες πόλεις της συγκεκριμένης χώρας, την Ντάαρα. Είναι αποφασισμένος να φτάσει στην Ιταλία, καθώς, όπως περιέγραψε στην Karfitsa εκεί θέλει να ζήσει με την οικογένειά του. Η σύζυγος και τα δύο του παιδιά, περιμένουν να φτάσει στην ευρωπαϊκή χώρα και να τον ακολουθήσουν. Προς το παρόν περιμένουν στην Τουρκία.
Ο νεαρός είναι ένας από τους δεκάδες που «κατασκηνώνουν» στα δάση που βρίσκονται κοντά στην Ιεροπηγή Καστοριάς, σημείο αναφοράς για το διασυνοριακό έγκλημα. Εκεί έχουν καταγραφεί στο παρελθόν δεκάδες επιχειρήσεις των διωκτικών αρχών, κυρίως για μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων ναρκωτικών. Το έδαφος του ορεινού χωριού και ο κάμπος που ακολουθεί μέχρι να συναντήσει τα ορεινά χωριά της Αλβανίας, είναι μία βατή διαδρομή από την Ελλάδα στην Αλβανία. Το παλιό φυλάκιο στο οποίο οι πρόσφυγες κατασκηνώνουν περιμένοντας την ώρα για να περάσουν απέναντι, βρίσκεται μόλις 500 μέτρα μακριά από τη συνοριακή γραμμή.
Το σημείο είναι ιδανικό, ειδικά τους μήνες του καλοκαιριού. «Από τον περασμένο Μάιο κάθε μέρα περνούν εκατοντάδες», περιγράφει Έλληνας βοσκός που επιτηρεί τα πρόβατα, μαζί με τον Αλβανό βοσκό που απασχολεί. «Είναι οικογένειες, είναι όμως και μόνοι τους», συμπληρώνει. Λίγα μέτρα μακριά από το φυλάκιο λειτουργεί το αντλιοστάσιο της περιοχής. Εκεί οι πρόσφυγες βρίσκουν τις πηγές για να πλυθούν, όπως και καλώδια με ρεύμα, για να φορτίσουν τα κινητά τους. Οι μεταναστευτικές ροές προς την Αλβανία αρχίζουν και μειώνονται από το φθινόπωρο. Στα ορεινά της Δυτικής Μακεδονίας οι νύχτες είναι κρύες και είναι αδύνατο οι διερχόμενοι να προστατευτούν, έστω και μέσα στο κατεστραμμένο παλιό φυλάκιο.
Frontex παντού
Εκτός των διαρκών ελέγχων από την πλευρά της αστυνομίας στην ελληνική πλευρά, αίσθηση έχει κάνει, ειδικά στις ομάδες των προσφύγων, η έντονη παρουσία του ευρωπαϊκού οργανισμού συνοριακής φύλαξης Frontex. Μέλη της βρίσκονται σε πολλά από τα περάσματα των ελληνοαλβανικών συνόρων και επαναπροωθούν αμέσως όσους πρόσφυγες εντοπίζονται στο αλβανικό έδαφος, συνεπικουρούμενα από την αλβανική συνοριοφυλακή. «Η Frontexμας διώχνει, όπου κι αν πάμε είναι συνοριοφύλακες από τη Γερμανία, την Ουγγαρία, την Κροατία και μας διώχνουν πάλι πίσω στην Ελλάδα», είπε στην Karfitsa Αφρικανός μετανάστης, ο οποίος μαζί με την οικογένειά του προσπάθησε πέντε φορές να περάσει τα σύνορα και επαναπροωθήθηκε στην Ελλάδα.
Είναι μία εικόνα που επαναλαμβάνεται καθημερινά στα σύνορα με τη Βόρεια Μακεδονία στην ευρύτερη περιοχή της Ειδομένης, όπου όμως στις επαναπροωθήσεις πρωτοστατούν μέλη της αστυνομίας της γειτονικής χώρας και όχι μέλη του Frontex.
Παρά τους αυστηρούς ελέγχους όμως, οι εκτιμήσεις αναφέρουν πως μεγάλος αριθμός προσφύγων που προέρχονται από την Ελλάδα καταφέρνουν και συνεχίζουν το ταξίδι τους, αφού έχουν καταβάλλει χρήματα σε διακινητές. Συνήθως η πορεία περνάει μέσα από το Κόσσοβο και από εκεί οι διαδρομές διαφέρουν, ανάλογα με τον στόχο του καθένα και τα χρήματα που έχει δώσει για να φτάσει στην κεντρική και στη βόρεια Ευρώπη. Η Αλβανία έχει καταγράψει φέτος αύξηση στις συλλήψεις από προσφυγικές ροές που προέρχονται από τα ελληνικά σύνορα, κυρίως στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας, ενώ η Βόρεια Μακεδονία έχει καταγράψει μείωση στις συλλήψεις. «Έχουν ανθρώπους που μιλούν μαζί τους. Εκείνοι τους λένε μέχρι πού έχουν φτάσει και γι’ αυτό ξεκινούν και αυτοί», εκτίμησε ο Έλληνας κτηνοτρόφος.
Η μεγάλη πλειοψηφία των προσφύγων που χρησιμοποιούν τα περάσματα των ελληνοαλβανικών συνόρων κυρίως είναι άτομα που είτε μένουν σε οργανωμένα κέντρα της ενδοχώρας, είτε που φιλοξενούνται προσωρινά σε διαμερίσματα και αναμένεται ο χρόνος αυτός να ολοκληρωθεί.
Πηγή karfitsa.gr